Do đó, đơn vị này nghiên cứu, cấy gen kháng đạo ôn vào giống BC15 cũ, đồng thời đưa vào SX khảo nghiệm với tên mới là BC15 kháng đạo ôn tại cánh đồng lớn xã Phước Hưng (huyện Tuy Phước, Bình Định).

17-32-16_1
Tham quan cánh đồng lớn SX giống BC15 kháng đạo ôn tại xã Phước Hưng.

Hiệu quả của giống BC15 kháng đạo ôn có chuyển gen kháng đạo ôn đã cho thấy đây là bước đột phá của Cty CP Tập đoàn ThaiBinh Seed.

Phước Hưng là xã thuần nông chuyên canh cây lúa. Với tổng diện tích đất trồng lúa 660ha, kinh tế của người dân xã Phước Hưng hầu như trông chờ cả vào đồng ruộng.

Do đó, HTXNN Phước Hưng xác định đưa giống lúa mới và SX nhằm không ngừng phát huy tiềm năng đất đai, sức lao động sẵn có tại địa phương để làm tăng năng suất, chất lượng và nâng cao hiệu quả trong SX lúa. Từ năm 2010, HTXNN Phước Hưng đã xây dựng phương án liên kết chuỗi từ SX đến tiêu thụ lúa giống với Cty CP Tập đoàn ThaiBinh Seed (viết tắt là ThaiBinh Seed) với giống lúa BC15.

Suốt 10 năm qua, giống BC15 đã làm mê mẩn nông dân Phước Hưng với năng suất đạt bình quân từ 75 – 80 tạ/ha. Từ vài chục héc ta ban đầu, đến nay, có vụ HTXNN Phước Hưng SX đến 450ha/660ha đất SX lúa trong toàn xã. Sản lượng thu mua lúa giống cung ứng cho ThaiBinh Seed bình quân trên 1.500 tấn/năm, cá biệt có năm đến 2.700 tấn, doanh thu hàng năm gần 14 tỷ đồng, giá trị gia tăng mang lại cho nông dân tham gia SX giống khoảng 2,5 tỷ đồng/năm.

Tuy nhiên, qua thời gian dài được đưa vào SX đại trà, giống lúa BC15 cũ đã bộc lộ điểm yếu là thường nhiễm bệnh đạo ôn, nhất là trong những vụ ĐX.

Trước thực tế trên, ThaiBinh Seed đã nghiên cứu, cấy gen kháng đạo ôn vào giống BC15 cũ, và được đưa vào SX khảo nghiệm tại HTXNN Phước Hưng trong vụ ĐX 2018 – 2019 gần 5.000m2 với 4 hộ tham gia, lúc này giống BC15 có tên mới là BC15 kháng đạo ôn.

Hiệu quả kháng đạo ôn của giống BC15 kháng đạo ôn đã tạo được niềm tin cho những người điều hành SX và nông dân, nên trong vụ thu 2019, HTXNN Phước Hưng đã đưa giống BC15 kháng đạo ôn vào SX trên cánh đồng lớn với diện tích 50ha, 243 hộ tham gia.

Qua 2 vụ SX khảo nghiệm, giống BC15 kháng đạo ôn cho thấy dù gieo sạ với mật độ rất thấp, chỉ 3,5 – 4kg giống/sào (500m2) nhưng nhờ có sức đẻ nhánh khỏe nên ruộng vẫn phát triển dày cây lúa. Đặc biệt, giống BC15 kháng đạo ôn đã thoát khỏi nỗi ám ảnh bị nhiễm đạo ôn như giống BC15 cũ.

Ngoài ra, giống BC15 kháng đạo ôn còn có thể chống chịu ngoại cảnh rất tốt. Ví như vào vụ ĐX 2018 – 2019, khi mới gieo sạ cây lúa đã gặp mưa lớn gây ngập úng; vụ thu thì thời tiết nắng nóng kéo dài từ khi gieo sạ đến khi thu hoạch, nhưng trong cả 2 vụ cây lúa vẫn phát triển mạnh mẽ, cứng cây, ít đổ ngã, đẻ nhánh khỏe và đồng loạt, nhẹ phân, dễ chăm sóc. Trong suốt quá trình sinh trưởng, giống BC15 kháng đạo ôn ít bị nhiễm sâu bệnh, đặc biệt là kháng được bệnh đạo ôn.

17-32-16_2
Nông dân đang cắt lẫn trên cánh đồng BC15 kháng đạo ôn.

Theo ông Trần Tăng Long, Giám đốc HTXNN Phước Hưng, mặc dù cánh đồng lớn SX 50ha lúa BC15 kháng đạo ôn hiện chưa thu hoạch, nhưng theo số liệu của Phòng NN-PTNT huyện Tuy Phước và đánh giá của HTX thì năng suất lúa BC15 kháng đạo ôn trong vụ thu này ước đạt từ 68 – 72 tạ/ha.

Ông Triệu Tấn Phú, Giám đốc Cty CP Tập đoàn ThaiBinh Seed Chi nhánh miền Trung – Tây Nguyên, chia sẻ: “Đối với giống BC15 kháng đạo ôn, Cty chúng tôi sẽ sớm hoàn thành thủ tục pháp lý, theo đó sẽ có sự đánh giá của các cơ quan khoa học và các nhà quản lý. Đây mới chỉ là bước thăm dò, nhưng cũng là thông điệp của ThaiBinh Seed muốn nói với nông dân là đơn vị chúng tôi không ngừng đưa tiến bộ khoa học vào công tác sản xuất giống”.

“Về việc cấy gen kháng đạo ôn vào giống lúa BC15 cũ để cho ra đời giống BC15 kháng đạo ôn, chúng tôi đánh giá cao về tiến bộ kỹ thuật trong công tác SX giống lúa của ThaiBinh Seed. Tuy nhiên, để đánh giá chuẩn xác tính kháng đạo ôn của giống BC15 kháng đạo ôn, chúng tôi đề nghị trong thời gian tới đây, ThaiBinh Seed tiếp tục cho SX khảo nghiệm thêm trong các vụ ĐX tại nhiều vùng, nhiều địa phương khác nhau”, ông Nguyễn Bá Hồng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Bình Định.
VŨ ĐÌNH THUNG