Mô hình “Cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa” tại xã Tịnh Bắc (huyện Sơn Tịnh) đã giảm được chi phí đầu tư, lợi nhuận cao hơn so với ruộng đại trà trên 2,5 triệu đồng/ ha.
Trong Đề án tái cơ cấu ngành trồng trọt nói riêng và tái cơ cấu ngành nông nghiệp nói chung đã xác định lúa là cây chủ lực đối với ngành trồng trọt của huyện Sơn Tịnh (Quảng Ngãi).
Tuy nhiên, hiện nay bà con nông dân còn sản xuất theo tập quán canh tác cũ, chưa mạnh dạn thay đổi và áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào trong sản xuất như: còn dùng thóc ăn để làm giống; gieo sạ mật độ còn dày; bón phân chưa cân đối, nhất là việc bón thừa đạm; sử dụng thuốc BVTV còn tùy tiện... dẫn đến chi phí đầu vào cao, chất lượng sản phẩm thấp, hiệu quả kinh tế chưa đạt so với yêu cầu. Mặt khác, tình trạng sử dụng nước tưới chưa khoa học, không theo giai đoạn sinh trưởng của lúa, làm lãng phí nước trong điều kiện thiếu nước tưới như hiện nay.
Tham quan mô hình “ Cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa” tại xã Tịnh Bắc.
Việc sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, thiếu bền vững là những bất cập của nền sản xuất nông nghiệp hiện nay. Vì vậy, giải pháp tối ưu là phải thiết kế lại đồng ruộng thành những vùng sản xuất tập trung. Từ đó ứng dụng đồng bộ các giải pháp khoa học để tạo ra những mặt hàng nông sản chất lượng với khối lượng lớn nhằm thu hút doanh nghiệp tham gia vào quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Năm 2019, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Sơn Tịnh phối hợp với HTX DVNN Tịnh Bắc xây dựng mô hình trình diễn “cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa”. Địa điểm thực hiện tại xứ đồng Mốc, thôn Minh Xuân, xã Tịnh Bắc, quy mô 16,58ha, với 139 hộ tham gia.
Giống lúa sử dụng trong mô hình là TBR225 (cấp giống Xác nhận). Lượng giống gieo sạ 90 kg/ha (4,5 kg/sào Trung Bộ). Thời gian gieo sạ từ ngày 03 - 05/01/2019.
Giống lúa TBR225 là giống lúa do Công ty CP Tập đoàn ThaiBinh Seed chọn tạo, đã được khảo nghiệm theo quy phạm khảo nghiệm quốc gia, được Hội đồng KHCN Bộ NN&PTNT công nhận chính thức là giống quốc gia năm 2015.
Nhìn chung, nông dân áp dụng đúng quy trình kỹ thuật mà Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Sơn Tịnh hướng dẫn. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện mô hình, chỉ có khoảng 30% số hộ bón phân chuồng, còn lại 70% số hộ không có phân chuồng để bón nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự sinh trưởng và phát triển của cây lúa, đặc biệt là đối với cánh đồng mới cải tạo. Vì thế, năng suất chưa đạt so với tiềm năng năng suất của giống.
Ngày 11/4, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Sơn Tịnh tổ chức Hội nghị thăm quan , mô hình "cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa" và đánh giá các giống lúa TBR225, TBR279 và TBR117.
Ông Trần Mạnh Báo, TGĐ Công ty CP Tập đoàn ThaiBinh Seed kiểm tra giống lúa TBR225 tại xã Tịnh Bắc.
Ông Phạm Cao Tùng, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Sơn Tịnh, cho biết: Qua theo dõi kết quả thực hiện "cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa" tại xã Tịnh Bắc, chúng tôi nhận thấy giống lúa trong mô hình có tỷ lệ nảy mầm cao (>95%), chiều cao cây 105 - 110cm, cây cứng, trổ bông tập trung, bông to, dài, nhiều hạt, hạt thon dài, khối lượng 1000 hạt 24-25g. Các yếu tố cấu thành năng suất (số bông/m2, số hạt chắc/ bông ...) có sự khác biệt rất rõ giữa 2 ruộng mô hình và ruộng nông dân.
Qua việc triển khai mô hình trình diễn cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa trên cánh đồng mới thực hiện dồn điền đổi thửa, chúng tôi đánh giá kết quả đã đạt được như sau: Năng suất lúa trong mô hình trình diễn ước đạt 64,7 tạ/ha, trong khi năng suất của lúa ngoài đại trà trong cùng điều kiện sinh thái và thổ nhưỡng ước 62,3 tạ/ha.
Giảm được các khoản đầu tư không cần thiết như: Giống, phân bón, thuốc BVTV, công chăm sóc so với sản xuất lúa ngoài đại trà trong cùng điều kiện. Đáp ứng tiêu chí đã áp dụng vào mô hình là sản xuất theo phương pháp “1 phải, 5 giảm”.
Về chi phí, mô hình trình diễn “Cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất lúa” đã giảm được chi phí đầu tư so với lúa sản xuất ngoài đại trà trong cùng điều kiện là trên 1,1 triệu đồng/ha.
Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận ở ruộng mô hình là 13,36 triệu đồng/ha, ruộng nông dân 10,810 triệu/ ha. Như vậy, ruộng mô hình lãi cao hơn so với ruộng của nông dân là 2,55 triệu đồng/ha.
Tại Hội nghị đầu bờ, đa số bà con nông dân tham gia mô hình và các đại biểu đều đánh giá giống lúa TBR225 là giống thích ứng rộng, đẻ nhánh khỏe, chịu thâm canh, cứng cây, trổ bông tập trung, bông to dài, nhiều hạt, có tiềm năng năng suất cao, chất lượng gạo ngon, nhưng vẫn còn nhiễm nhẹ đối với bệnh đạo ôn.
Qua thực hiện mô hình, giúp bà con nông dân có điều kiện tiếp cận các giống lúa mới có khả năng thích nghi với thổ nhưỡng nơi đây và hạn chế được các loại sâu bệnh hại...
Hải Yến
Báo điện tử Kinh tế nông thôn