Với kinh nghiệm 50 năm nghiên cứu - chọn tạo giống lúa, ThaiBinh Seed có những nhận định thực tế về hiệu quả phòng trừ bệnh khô vằn trên lúa & cách phòng trừ.
1. Tác nhân gây bệnh khô vằn ở lúa
Cây lúa bị bệnh khô vằn gây hậu quả nghiêm trọng
Bệnh khô vằn (hay còn gọi là bệnh đốm vằn, bệnh ung thư) là bệnh thường gặp trên lúa. Bệnh thường xuất hiện trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, thiếu ánh sáng, và chủ yếu trong khoảng thời gian khi lúa phân hóa đòng và trổ bông.
Bệnh do một loại nấm ký sinh có tên “Rhizoctonia solani” gây ra, lây lan qua nước tưới, đất có mầm bệnh và tàn dư của cây trồng bị bệnh vụ trước. Nấm gây bệnh phát triển âm thầm trên các bẹ lá gần mực nước và phát triển dần lên lá.
Gần 4.000ha lúa Đông Xuân 2018-2019 tại Thừa Thiên - Huế bị thiệt hại do bệnh khô vằn
Trong số các bệnh nấm hại lúa hiện nay ở nước ta, bệnh khô vằn hại lúa là bệnh nặng thứ hai sau bệnh đạo ôn, là bệnh chính gây hại lúa vụ hè thu, thu đông. Bệnh có thể làm giảm năng suất lúa tới 30%.
2. Các triệu chứng của bệnh khô vằn trên lúa
- Là bệnh gây hại toàn thân, đặc biệt ở những nơi như bẹ lá, phiến lá và cổ bông. Những bẹ lá gần mặt nước hoặc những bẹ lá già ở dưới gốc thường là nơi bị bệnh chính.
- Trên bẹ lá xuất hiện những đốm hình bầu dục màu xanh lục sẫm hoặc xám nhạt, sau đó lan rộng thành hình đám mây với những vết vằn như da hổ. Trong trường hợp nhiễm bệnh nặng, cả bẹ và lá phía trên đều bị chết.
- Vết bệnh trên lá giống như bẹ lá và thường lan nhanh, chiếm toàn bộ chiều rộng của lá, tạo thành các mảng màu đục hoặc da hổ. Những lá già hoặc những lá gần mặt nước xuất hiện đầu tiên, sau đó lan dần lên những lá phía trên.
- Vết bệnh ở cổ bông thường là một vết kéo dài quanh cổ bông, ở hai đầu vết bệnh có màu xám, phần giữa vết bệnh co rút lại, màu xanh lục sẫm.
-Trên vết bệnh xuất hiện hạch nấm màu nâu, hình tròn dẹt hoặc hình bầu dục, nằm rải rác hoặc thành đám trên vết bệnh. Các hạch nấm có thể dễ dàng rơi ra khỏi các vết bệnh và nổi trên mặt nước ruộng.
3. Giải pháp phòng trừ bệnh khô vằn trên lúa
- Giải pháp 1: Cuối vụ cần làm vệ sinh đồng ruộng, thu dọn sạch tàn dư những cây bị bệnh của vụ trước, loại trừ những mầm mống gây bệnh cho vụ sau.
.jpg.aspx "sau-cuong-la-hai-lua-(112).jpg")
Vệ sinh đồng ruộng để loại bỏ tàn dư của sâu bệnh
- Giải pháp 2: Cày, xới đất kỹ để che lấp hạch nấm và hạn chế sự sinh sôi, phát triển của chúng.
- Giải pháp 3: Diệt cỏ dại ở các kênh mương, ao hồ trong vùng, nhất là đám lục bình, vì cây lục bình là ký chủ thích hợp của nấm.
- Giải pháp 4: Không gieo cấy hạt giống trên đất bị nhiễm bệnh khô vằn; loại bỏ những giống nhiễm bệnh khô vằn nặng.
- Giải pháp 5: Cấy lúa với mật độ dày vừa phải, không gieo sạ quá dày, sẽ tạo điều kiện cho bệnh phát sinh và lây lan nhanh.
- Giải pháp 6: Cần bón cân đối đạm, lân, kali, phân chuồng trước khi bón phải ủ hoai mục. Nên sử dụng phân bón chuyên dùng cho lúa để bổ sung đầy đủ và cân đối dinh dưỡng cho cây lúa, để cây lúa phát triển khỏe mạnh hạn chế được sự lây nhiễm của các loại dịch bệnh.
Bón Phân NPK tổng hợp, cân đối
- Giải pháp 7: Bố trí hệ thống tưới tiêu hợp lý, tránh để mực nước quá cao, đó sẽ là điều kiện và môi trường tốt cho việc lây lan và phát triển của dịch bệnh.
- Giải pháp 8: Kiểm tra đồng ruộng để phát hiện và diệt trừ những diện tích lúa bị nhiễm bệnh khô vằn. Khi bệnh mới xuất hiện trên bẹ lá già nên tiến hành phun thuốc ngay, kết hợp tiêu úng trên ruộng. Sử dụng các loại thuốc hóa học để phun trừ nấm bệnh, chẳng hạn như: Validacin, Monceren, Camilo 150SC, Chevil 5SC, Tilt 250ND, Anvil 5SC, Rovral 50WP, Callihex 5SC, Hecwin 5SC, A.v.tvil 5SC, Til calisuper 300EC ...
Tilt Super 300EC trừ bệnh khô vằn trên lúa
4. Các giống lúa tốt phòng ngừa bệnh khô vằn
Hiện nay, ThaiBinh Seed cung cấp các giống lúa tốt, phù hợp quy chuẩn kỹ thuật, chống chịu được bệnh khô vằn hại lúa từ khá đến rất tốt, giúp nhà nông yên tâm trong việc lựa chọn giống để canh tác; vừa cắt giảm chi phí, nhân công, thời gian trong việc phòng trừ bệnh khô vằn ở lúa, vừa mang lại hiệu quả cao trong sản xuất.
4.1. Giống lúa TBR36
Là giống lúa thuần do Tập đoàn ThaiBinh Seed chọn tạo, được công nhận giống Quốc gia năm 2011. Cây lúa cứng, chống đổ tốt, dạng hình đẹp, lá đòng thẳng, trỗ bông tập trung; hạt thon dài, xếp sít. Chống chịu tốt với các loại bệnh đạo ôn, khô vằn, bạc lá, năng suất trung bình 70 - 75 tạ/ha.
Giống lúa TBR36 trên đất huyện Ea Kar, tỉnh Đăk Lăk
Mô hình giống lúa TBR36 đã trình diễn với quy mô 23 ha tại buôn M'oa, huyện Ea Kar, tỉnh Đăk Lăk.
Kết quả mô hình cho thấy, giống lúa TBR36 có nhiều ưu điểm như thời gian sinh trưởng trung ngày, cứng cây, bộ lá đòng to, chịu hạn tốt, ít bị nhiễm sâu bệnh hại và năng suất cao hơn so với các giống lúa khác đang sản xuất trên địa bàn, phù hợp điều kiện sản xuất của địa phương.
Sau khi trừ chi phí đầu tư, nông dân có lợi nhuận trên 25 triệu đồng/ha.
Ông Huỳnh Quốc Thích, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Đăk Lăk cho biết, giống lúa TBR36 đã đạt kết quả khá tốt, chống chịu sâu bệnh rất tốt, năng suất cao hơn các giống khác đang trồng và đề nghị ThaiBinh Seed tiếp tục trình diễn trong các vụ tiếp theo
Mô hình sản xuất giống lúa TBR36 tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định Vụ Đông Xuân 2016-2017
4.2. Giống lúa Bắc Thơm 7 Kháng bạc lá
Giống lúa Bắc thơm 7 kháng bạc lá tại thôn Xuân Bình, xã Đại Xuân, Quế Võ, Bắc Ninh, vụ mùa 2020
Trong vụ mùa 2020, giống lúa Bắc Thơm 7 có gen kháng bạc lá đã được trình diễn với diện tích 1ha tạ thôn Xuân Bình, xã Đại Xuân, Quế Võ, Bắc Ninh.
Kết quả cho thấy, giống Bắc Thơm 7 kháng bạc lá đẻ nhánh khá, hạt thon, vỏ trấu mầu nâu, chống chịu tốt với bệnh bạc lá, khô vằn, năng suất trung bình từ 50 đến 55 tạ/ha, thâm canh tốt đạt 60 đến 65 tạ/ha.
Đặc biệt,chất lượng gạo ngon, cơn trắng, mềm dẻo, vị đậm, có mùi hương đặc trưng...
►Xem thêm: Giống lúa Bắc Thơm 7 có gen Kháng Bạc lá